تب برفکی چیست؟ پیشگیری از خسارت تب برفکی با کنترل دما و رطوبت
تب برفکی یک بیماری ویروسی مسری است که اغلب دامهای سمدار مانند گاو، گوسفند و بز به آن مبتلا میشوند و این بیماری در دامها خسارات اقتصادی قابل توجهی را برای صنعت دامداری به همراه دارد.
تب برفکی میتواند به سرعت در میان دامهای سمدار گسترش یافته و باعث کاهش تولید شیر، کاهش وزن، سقط جنین و حتی مرگ آنها شود. در این مقاله از سایت کولتگ شما را به طور مفصل با علل این بیماری، علائم، راههای انتقال، پیشگیری و درمان تب برفکی در دامها آشنا میکنیم پس تا انتهای این مطلب با ما همراه باشید.
تب برفکی چیست؟
بیماری تب برفکی به انگلیسی Foot & Mouth Disease (به طور خلاصه FMD)، یک بیماری مسری و عفونی است که حیوانهای سُمدار به آن دچار شده و در بعضی موارد حتی باعث مرگ و میر آنها میشود. این بیماری که به عنوان بیماری سم و دهان نیز شناخته میشود، با علائمی مانند تب بالا، تاولهای دهان و لنگیدن همراه است.
عوامل محیطی مؤثر بر تب برفکی
عوامل محیطی مؤثر بر تب برفکی شامل دما، رطوبت و شرایط نگهداری دامها میشود که در ادامه آنها را شرح میدهیم:
- رطوبت: رطوبت نسبی ۶۰ در صد به زنده ماندن ویروس در هوا کمک میکند.
- دما: ویروس تب برفکی با سرد و منجمد شدن نیز حفظ میشود. این ویروس در دمای بیشتر از ۵۰ درجه سانتیگراد، به طور تصاعدی غیر فعال میشود.
- نور: نور خورشید ویروس تب برفکی را نابود میکند.
با مانیتورینگ و کنترل شرایط محیطی از بروز و شیوع این بیماری به راحتی جلوگیری کنید. دیتالاگر کولتگ اولترا، 24 ساعته به صورت یکپارچه و بدون خطای انسانی شرایط محیطی را مانیتور کرده و درصورت خروج از حدود مجاز، پیام هشدار ارسال میکند. نرمافزار کولتگ اولترا با داشبورد مدیریتی یکپارچه، وضعیت محیط دامداری را طبقهبندی شده در اختیار شما قرار میدهد و شما بهسهولت در هر زمان و مکان تنها با تلفن همراه خود از وضعیت دامداری مطلع میشوید.
ویروس تب برفکی چگونه دام را آلوده میکند؟
از آنجایی که این ویروس بسیار عفونی است، بیشتر از طریق تماس مستقیم با حیوان آلوده میتواند منتقل شود. مطالعات نشان دادهاند که این بیماری به طور غیر مستقیم قابلیت انتقال به حیوانات از طریق ابزار، وسایل نقلیه، اشخاص، لباسها، گِل، رختخواب و هر وسیله دیگری که با حیوانات آلوده در تماس بوده را دارد. این ویروس قبل از ظاهر شدن علائم بیماری، در مایع موجود در تاولها، بزاق، ادرار، پشگل، شیر و بازدم آنها یافت میشود.
علائم تب برفکی در گاو، گوسفند و بز
نشانههای بیماری تب برفکی در دامها به صورت زیر است که آنها را شرح میدهیم:
- تب شدید: اولین علامت در دامهای مبتلا، تب بالا است که امکان دارد که تا چند روز به طول بینجامد.
- به وجود آمدن تاول و زخم: تاولها حاوی مایع شفافی هستند که در داخل دهان، زبان، پوزه و همچنین در نواحی بین انگشتان و تاج سم ایجاد میشوند. این تاولها به راحتی میترکند و زخمهای دردناکی را به وجود میآورند.
- ریزش بزاق: به دلیل زخمهای دهانی، بزاق دامها مدام در حال ریختن است و اغلب کف دار هستند.
- کاهش میزان اشتها و وزن: وجود زخمهای دهانی، غذا خوردن را برای دام سخت و مشکل میسازد. به همین دلیل حیوان علائمی مانند بیاشتهایی و کاهش وزن دارد.
- لنگیدن دام: زخمها در ناحیه سم برای دام درد و لنگیدن را به همراه دارد که آن را اغلب در گله به وضوح میتوان دید.
- کاهش میزان تولید شیر در دام: در دامهای شیرده این بیماری با افت شدید میزان تولید شیر همراه است.
- نشانههای عمومی بیماری: دامها ممکن است که بیماری خود را با علائم دیگری مانند بیحالی، افسردگی و کاهش میزان فعالیت نشان بدهند.
راههای انتقال بیماری تب برفکی
همان طور که در مطالب فوق به آن اشاره شد، تب برفکی یکی از بیماریهای شدیدا مسری است که میتواند به سرعت از دام آلوده به دامهای سالم انتقال یابد. در ادامه روشهای منتقل شدن بیماری تب برفکی را بررسی میکنیم:
- تماس مستقیم
دامهای آلوده به تب برفکی این ویروس را دفع کرده و سپس حیوانات حساس از طریق تماس مستقیم با آن، دچار بیماری میشوند. طبق بررسیهای انجام شده تماس مستقیم نقش کلیدی را در بروز عفونت ایفا میکند.
- تماس غیر مستقیم (تماس با ابزارالات، وسایل نقلیه و افراد آلوده)
ویروس تب برفکی، قابلیت آلوده کردن سطوح مختلفی مانند کفشها، لباسها، تجهیزات، وسایل نقلیه (به ویژه کامیونهای حمل و نقل)، خوراک یا بستر را دارد و این سطوح آلوده میتوانند که ویروس را بین مزارع انتقال بدهند. طبق تأکید سازمان جهانی بهداشت دام (WOAH; World Organization for Animal Health) کنترل رفت و آمد افراد و تجهیزات به محل دامها یکی از اصلهای مهم و حیاتی در کنترل شیوع بیماری به شمار میآید.
- انتشار هوایی
در زمانی که محیط به علت دفع زیاد ویروس آلوده شده است، ذرات ویروسی ممکن است که از طریق هوا در فواصل زمانی کوتاه تا متوسط جابهجا شوند و ویروس را به مزارع مجاور نیز منتقل کنند. گزارشی در مورد تب برفکی از کشور ایرلند ارائه شده است که در آن به این مسئله اشاره دارد: «انتقال از طریق هوا زمانی اتفاق میافتد که حیوانات آلوده مقدار زیادی ویروس را از طریق تنفس دفع کنند و این ویروس از طریق باد به حیوانات اطراف منتقل شود.»
- جابهجایی و تجارت دام
یکی از عوامل اصلی گسترش بیماری، جابهجایی و انتقال حیوانات آلوده بین مزارع یا مناطق دیگر است. پس از آلوده شدن یک مزرعه، جابهجا کردن دامهای بیمار، منتقل شدن بیماری به دامهای دیگر را به همراه دارد.
- انتقال از انسان یا حیوانات دیگر
اگر چه انسان به این ویروس مبتلا نمیشود؛ اما با این وجود میتواند به عنوان ناقل مکانیکی آن را از یک دامداری به دامداری دیگر انتقال بدهد.
دوره کمون و سرعت شیوع تب برفکی
به طور کلی دوره نهفتگی FMD متغیر است و بسته به میزبان، محیط، مسیر قرار گرفتن در معرض و سویه ویروس تفاوت دارد. مدت زمان بین قرار گرفتن در معرض عفونت و نمایش علائم، حدوداً بین ۲۴ ساعت تا ۱۰ روز و یا حتی بیشتر، قابل تغییر است. متوسط دوره کمون برای گوسفند و بز پس از عفونت با ویروس، بین ۳ الی ۸ روز و برای گاوها بین ۲ الی ۱۴ روز است. توجه داشته باشید که حیوانات قابلیت انتقال ویروس را قبل از ظهور علائم بالینی دارند؛ چرا که آنها قبل از ظهور بیماری، در حلق و خون خود، ویروس دارند.
روشهای تشخیص تب برفکی (بالینی و آزمایشگاهی)
برای تشخیص وجود ویروس تب برفکی باید آزمایشهای تخصصی در آزمایشگاه انجام شود و تشخیص بالینی به تنهایی مؤثر نیست؛ علت آن این است که بعضی بیماریهای دهانی و سمی دامها، علائمی مشابه با FMD دارند. بنابراین، در صورت مشاهده زخم و تاول در دهان یا پا، لازم است تا دامپزشک هرچه سریعتر نمونهبرداری از دام مشکوک را انجام بدهد.
نمونههای جهت تشخیص ویروس اغلب شامل مایع وزیکولی داخل تاولها، قطعاتی از بافت اپیتلیال اطراف زخم، خراش حلق برای بررسی حضور ویروس در مجاری تنفسی و همچنین نمونه سرم خون جهت ارزیابی سطح آنتیبادیها انجام میشود. توجه داشته باشید که به منظور کاهش خطر انتشار آلودگی باید نمونهها در شرایط زنجیره سرد و طبق اصول امنیت زیستی به آزمایشگاه منتقل شوند.
برای حفظ زنجیره سرد، حمل نمونهها داخل کول باکس و همراه با دیتالاگری که دمای آن را پایش کند تا از شرایط دمایی نمونه حین حمل اطلاع یابید، پیشنهاد میشود. کولتگ پرو و کولتگ ایزی دیتا لاگرهای مناسبی برای مانیتور جابجایی نمونهها هستند.
تب برفکی در دام سبک و دام سنگین (تفاوت علائم و شدت)
تب برفکی در گاو با علائمی چون تب بالا، کاهش شدید تولید شیر، بیاشتهایی، افسردگی شدید، تشکیل وزیکولهای حاوی مایع سروزی و شفاف در مخاط دهان زبان، بالشتک دندانی و همچنین ناحیه تاج سم و فضای بین انگشتی همراه است. این وزیکولها به راحتی پاره میشوند زخم شدن آنها به ویژه اگر در ناحیه پا باشد، باعث لنگیدن شدید و در صورتی که در ناحیه دهان باشد، منجر به ریزش شدید بزاق میشود.
همچنین به دلیل وجود زخم در دهان غذا خوردن برای دام مشکل شده و در نتیجه وزن حیوان به شدت کاهش یافته و حتی تولید شیر او نیز به میزان چشمگیری کمتر میشود. لازم به ذکر است که این زخمها در مدت یک هفته بهبودی میشوند.
تب برفکی در دام سبک چگونه است؟
در دامهای سبک مانند گوسفند و بز نیز علائم مشابه با علائم گاو را مشاهده میکنیم با این تفاوت که شدت نشانهها خفیفتر است و فقط ضایعات شدید در ناحیه پا باعث لنگیدن حیوانات میشود. با وجود اینکه میزان شیوع بیماری به ۱۰۰ درصد نیز میرسد، اما میزان تلفات در دامهای بالغ تا ۲ درصد و در دامهای جوان تا ۲۰ درصد است.
نکته: از عوارضی ابتلا به تب میتوان سقط جنین، ورم پستان، اختلالات تنفسی همراه با لهله زدن، رشد بیش از حد پوشش بدن، کاهش تحمل گرما و دیابت ملیتوس را اشاره کرد.
تاثیر تب برفکی بر تولید شیر، گوشت و اقتصاد دامداری
تب برفکی میتواند خسارات اقتصادی سنگینی را به دامداران تحمیل کند؛ زیرا باعث کاهش تولید شیر، گوشت و حتی مرگ دامها میشود. ازآنجا که ویروس این بیماری میتواند از طریق گوشت و شیر به انسان منتقل شود، به هیچ عنوان نباید گوشت و شیر دام مریض را مصرف کرد.
بهترین روشهای پیشگیری از تب برفکی
انجام اقدامات فوری بر طبق استراتژیهای جهانی کنترل بیماری تب برفکی، به تشخیص به موقع و جلوگیری از ابتلا به تب برفکی کمک بسیار زیادی میکند. این اقدامات در دو گروه درون مزرعهای و کلینیکی دستهبندی میشوند:
اقدامات مزرعهای
ابتدا دامداران لازم است تا نکاتی را در سطح مزرعه رعایت کنند. این نکات شامل موارد زیر هستند:
- کنترل نمودن دسترسی مردم به دام و تجهیزات
- کنترل نمودن اضافه شدن حیوانات جدید به گلههای موجود
- تمیز و ضدعفونی کردن منظم آغل دام، ساختمانها، وسایل نقلیه و تجهیزات موجود در محیط
- نظارت و گزارش کردن بیماری
- دفع کود و لاشه مرده حیوانات
استفاده از واکسیناسیون
با توجه به وضعیت FMD، محققان میتوانند که استراتژیهای واکسیناسیون جهت رسیدن به پوشش انبوه را طراحی کرده و زیر جمعیتهای حیوانی و یا مناطق خاص را هدف قرار بدهند. برنامههای واکسیناسیون که در یک جمعیت هدف انجام میشوند، باید چندین معیار حیاتی را شامل بشود.
واکسیناسیون تب برفکی؛ زمان، تعداد دوز و نکات مهم
رعایت نکات مهم واکسیناسیون در زمان تب برفکی دام، از دیگر مواردی است که باید برای درمان تب برفکی انجام دهیم. این نکات به شرح زیر هستند:
- حتماً باید واکسن را از شبکههای توزیع رسمی تهیه کنید.
- به تاریخ انقضا واکسن توجه کنید.
- زنجیره سرد واکسن را حفظ کنید و تا زمان اسفاده آن را در دمای استاندارد نگهدارید. دیتالاگرهای کولتگ کمک شایانی به مانیتورینگ شرایط نگهداری و ذخیره واکسن، میکنند.
- قبل از تزریق شیشه واکسن را به خوبی تکان دهید.
- از ضدعفونی کردن سرنگ توسط الکل، فرمیل بپرهیزید.
- به محض آگاهی از شیوع بیماری، باید هر چه سریعتر دامهای آلوده را از بقیه دامها جدا کرده و بعد از آن نسبت به ضد عفونی دام بیمار به سرعت اقدام کنید.
- دقت داشته باشید که تزریق واکسن تب برفکی و میکروبی باید در دو نقطه از بدن دام انجام شود.
- توجه کنید که این واکسن نباید به عضلات دام تزریق بشود.
- برای دامهایی که برای اولین بار واکسن تب برفکی را انجام میدهند، چهار هفته بعد مجدداً تزریق واکسن را تکرار کنید.
دز و نحوه تزریق واکسن
میزان دز و راه تزریق واکسن به شرح زیر است:
- برای گاو، گاومیش و گوساله: ۵ میلیلیتر از راه زیرپوستی
- گوسفند، بز، بره و بزغاله: ۱ میلیلیتر از راه زیرپوستی
برنامه و زمان مناسب واکسیناسیون تب برفکی
در شرایط نرمال و برای دامهایی که از مادر سالم متولد شدهاند، تجویز واکسن را باید از ۲.۵ ماهگی آغاز کرد و در دامهایی که برای اولین بار مایهکوبی میشوند (مخصوصاً نتایج)، واکسیناسیون باید در دو نوبت و به فاصله ۳ الی ۴ هفته یک بار تکرار شده و سپس همانند دامهای واکسینه شده دیگر، هر ۶ ماه یک بار تزریق واکسن انجام شود. همچنین برای دامهایی که از مادر ایمن متولد نشده و یا آغوز دریافت نکردهاند، تجویز واکسن باید از ۱ ماهگی انجام شود.
نکته مهم: در صورت گسترش بیماری در منطقه انجام واکسیناسیون باید هر ۴ ماه یک بار انجام شود.
روشهای قرنطینه و کنترل شیوع تب برفکی
به منظور قرنطینه و کنترل گسترش تب برفکی باید به نکات زیر توجه کرد:
- واکسیناسیون به موقع و رعایت اصول بهداشتی و قرنطینهای، راهکارهای اساسی برای جلوگیری از این شیوع این بیماری به شمار میآید.
- دامداران باید در صورت مشاهده بیماری تب برفکی در واحد دامداری آنها، هر چه سریعتر مسئله را با شبکه دامپزشکی شهرستان در میان بگذارند و آن را گزارش بدهند.
- رعایت اصول امنیت محیطی مانند کنترل و کاهش ورود افراد و خودروها به داخل دامداری، ضدعفونی کردن محل به صورت دورهای و کاهش تراکم دام در محیط دامداری، راهکارهای مؤثری است به پیشگیری از این بیماری واگیردار کمک میکند.
- یکی دیگر از اقدامات مهم جهت پیشگیری از بیماری تب برفکی، ضدعفونی کردن خودروهای حمل شیر و علوفه در زمان ورود و خروج به داخل دامداری است.
- همچنین ورود دام جدید به درون دامداری مخصوصاً دامهایی که سابقه واکسیناسیون ندارند، از عوامل بروز بیماری در دامداری به شمار میآید که برای جلوگیری از ایجاد بیماری تب برفکی، بهتر است که در زمان ورود و خروج افراد به داخل محیط حتماٌ از لباس کار و چکمه مخصوص دامداری استفاده شود.
- در صورت شیوع تب برفکی در منطقه باید ارتباط و رفت و آمد با دامداریهای دیگر و دامداران به حداقل برسد. همچنین استفاده از مواد ضدعفونی کننده مناسب در حوضچهها یا گیتهای ورودی به داخل دامداری میتواند به پیشگیری از بروز بیماری تب برفکی بسیار کمک کند.
ضدعفونی جایگاه دام برای کنترل تب برفکی
جایگاه دام اغلب به دلیل وجود مقادیر زیاد ترکیبات آلی، تأثیر ضدعفونی کننده را به میزان چشمگیری کاهش میدهد. به همین جهت در دامداری صنعتی، باید بستر آلوده را خارج کرده و محیط را به خوبی ضدعفونی کردن کنید. توجه داشته باشید که باید از ترکیباتی جهت ضدعفونی بستر و دیگر سطوح استفاده شود که در محیط ماندگاری داشته باشد.
درمان تب برفکی در دام (روشهای حمایتی و کاهش عوارض)
به طور کلی درمان مستقیم و قاطعانهای برای درمان بیماری تب برفکی وجود ندارد؛ اما تا حدود زیادی با مدیریت و کنترل آن میتوان از گسترش و شدت علائم بیماری کاست. این روشها شامل موارد زیر هستند:
- استفاده کردن از درمانهای حمایتی: برای کاهش شدت علائم و بهبود کیفیت زندگی دامهای آلوده باید از درمانهای حمایتی مانند داروهای ضد التهاب و مسکنها استفاده شود. همچنین، داشتن تغذیه مناسب و محیط آرام برای دامهای بیمار در بهبود شرایط آنها بسیار مؤثر است.
- واکسیناسیون دام: یکی از روشهای مؤثر جهت کنترل تب برفکی، واکسیناسیون دامها در مناطقی است که درگیر یا در معرض این بیماری هستند. واکسیناسیون اغلب به صورت دورهای انجام میشود چرا که ویروس تب برفکی انواع ژنتیکی و سویههای مختلفی دارد و به واکسنهای خاصی نیاز است.
- قرنطینه و ایزوله کردن دامهای آلوده: برای جلوگیری از شیوع این بیماری باید حیوانات مبتلا از دیگر دامها جدا شوند. همچنین اعمال قرنطینه در کنترل سرعت انتشار بیماری بسیار مؤثر است.
- ضدعفونی کردن محیط و تجهیزات دامداری: ضدعفونی کردن وسایل، تجهیزات و محل نگهداری دامها در پیشگیری و کاهش انتقال ویروس نقش مهمی را ایفا میکند. این موضوع باید در ضدعفونی خودروهای حمل دام، لباسها و ابزارهای دامپزشکی لحاظ شود.
- محدود کردن جابهجایی دامها: به دلیل انتقال سریع ویروس، در جابهجایی دام و یا خرید و فروش آنها به ویژه در زمان شیوع بیماری، محدودیتهای موقتی به وجود میآید که از انتقال آن به مناطق جدید جلوگیری میکند.
آیا تب برفکی به انسان منتقل میشود؟
از آنجایی که این بیماری در گروه بیماریهای زئونوز قرار نمیگیرد، فقط مختص حیوانات است و انسانها درگیر آن نمیشوند. این بیماری با بیماری دست، پا و دهان که در کودکان خردسال شایع است، (تب برفکی در کودکان) تفاوت دارد. همچنین لازم به ذکر است که ویروس FMD، با خوردن گوشت آلوده به انسان سرایت نمیکند.
خسارات مستقیم و غیرمستقیم تب برفکی در دامداریها
طبق ارقام اعلام شده از سوی سازمان بهداشت جهانی دام (WOAH)، خسارات بیماری در کشورهایی که بیماری را به شکل بومی دارند، به شرح زیر است:
- ۲۵ درصد کاهش میزان تولید شیر
- ۲۵ درصد کاهش میزان تولید گوشت
- ۲۵ درصد کاهش میزان تولید پشم
- ۵ درصد تلفات در دامهای مبتلا به بیماری به ویژه در دامهای جوان
به همین دلیل شیوع بیماری تب برفکی فقط تهدیدی برای سلامت دام محسوب نمیشود؛ چرا که میتواند پیامدهای سنگینی را بر تولید و اقتصاد دامدار و جامعه تحمیل کند. شیوع تب برفکی اغلب تلف شدن تعداد زیادی از دامها، ممنوعیت جابهجایی و تجارت دام، محدودیتهای صادراتی و از دست رفتن بازارها را به همراه دارد.
اثرات اقتصادی تب برفکی
مهمترین اثرات اقتصادی تب برفکی عبارتاند از:
- کاهش میزان تولید شیر: تولید شیر در گاوهای مبتلا به بیماری برفکی ۵۰ درصد کاهش مییابد و اغلب پس از بهبودی، تولید شیر در آنها نیز به حالت اولیه برنمیگردد.
- افت وزن و کاهش رشد دام: دامهای گوشتی وزن زیادی را به علت بیاشتهایی و تب طولانی از دست میدهند.
- افزایش میزان تلفات در گوسالهها و برهها: میزان تلفات به دلیل التهاب عضله قلب و ضعف سیستم ایمنی در گوسالهها و برهها بیشتر میشود.
- محدود شدن صادرات و جابهجایی دام: از آنجایی که مناطق آلوده باید قرنطینه شوند، این امر سبب ایجاد اختلال در بازار فروش دام میشود.
- هزینههای سنگین درمان و واکسیناسیون: کنترل این بیماری به منابع مالی و انسانی قابل توجهی نیاز دارد. به همین جهت لازم است تا دامداران با رعایت اصول امنیت زیستی و واکسیناسیون به موقع، مانع از بروز این خسارات بشوند.
راهکارهای پیشگیری از خسارت تب برفکی با کنترل محیط
یکی از اقدامات مؤثر برای جلوگیری از خسارتهای تب برفکی، کنترل محیط است که برای آن لازم است نکات زیر را رعایت کنید:
- کنترل کردن ورود و خروج
باید ورود افراد، بازدیدکنندگان، وسایل نقلیه و تجهیزات را تا حد ممکن محدود کنید. همچنین باید جهت ضدعفونی کردن کفش و خودروها از حوضچههای مخصوص استفاده شود و به منظور هشدار و الزام به ضد عفونی و ثبت ورود افراد باید تابلوهای مربوطه نصب شوند.
- نظافت و ضدعفونی کردن محیط
تمیز و ضدعفونی کردن منظم جایگاه حیوانات، وسایل نقلیه، آخورها و تجهیزات، به ویژه بعد از جابهجا کردن دامها بسیار ضروری است.
- مدیریت کردن ترددها
مسیرهای رفت و آمد خوراک، کود و دامها را از یکدیگر جدا کرده و از استفاده مشترک از تجهیزات بین مزارع مگر پس از ضدعفونی اجتناب کنید.
- مدیریت کردن جابهجایی دام
جابهجاییها را به طور کامل ثبت و کنترل کنید.
- کنترل نمودن محیط و ناقلان
جوندگان، پرندگان و حشرات را تا حد ممکن کنترل کنید و نقاط مرطوب که قابلیت زنده نگه داشتن ویروس را دارند، کاهش دهید.
- مدیریت خوراک، شیر و کود مخصوصاً در مزارع گاو شیری
توجه داشته باشید که حمل و نقل و نگهداری شیر خام باید با دقت صورت بگیرد چرا که بر طبق مطالعات علمی جابهجایی شیر خام میتواند مسیر انتقال دهنده ویروس باشد.
سخن پایانی
بیماری تب برفکی به عنوان یک بیماری ویروسی واگیردار و آسیب زننده در بین دامها شناخته میشود که تهدید جدی برای صنعت دامپروری و امنیت غذایی به شمار میآید. تشخیص سریع و دقیق این بیماری جهت پیشگیری از ابتلای سایر دامها به این بیماری کمک میکند و با مدیریت مؤثر و آگاهی کافی، میتوان از شیوع این بیماری و تأثیرات منفی آن بر دامها و تولیدات دامی ممانعت به عمل آورد. همچنین حفظ شرایط محیطی متعادل مثل دما و رطوبت مناسب در پیشگیری و جلوگیری از ابتلا به این بیماری، بسیار موثر است. کولتگ کمک شایانی به بهبود زنجیره سرد نگهداری دام و واکسن دام، در جلوگیری و کنترل این بیماری میکند.
