وسایل ضروری بیماران دیابتی در سفر
زندگی روزمره افراد مبتلا به دیابت تنها محدود به کنترل قند خون نیست بلکه نیازمند زندگی‌ای سالم است که در آن آگاهی، نظم، و مراقبت روزانه جایگاه ویژه‌ای دارد. بیماران دیابتی برای حفظ سلامت خود و پیشگیری از عوارض بیماری، ناگزیر به رعایت اصولی در سبک زندگی خود هستند. این اصول در خانه، محل کار، سفر و حتی در زمان‌های تفریح و گشت‌وگذار نیز باید رعایت شوند تا قند خون در محدوده‌ی طبیعی باقی مانده و از عوارض جدی بیماری دیابت جلوگیری شود. در ادامه این مقاله از کول‌تگ نگاهی می‌اندازیم به مهم‌ترین نکاتی که بیماران دیابتی باید در تمام اوقات من جمله طول سفر رعایت کنند، می‌پردازیم.
خود مراقبتی‌‌های لازم برای بیمار دیابتی
افراد مبتلا به بیماری دیابت، برای جلوگیری از افت قند خون باید طبق ساعت و برنامه مشخص وعده‌های غذایی با ترکیبات مناسب مصرف کنند و نیاز به پایش قند خون طبق دستور پزشک و به طور منظم دارند و باید داروها و تزریق انسولین را طبق برنامه در ساعات مشخص انجام دهند.
انجام ورزش سبک و مستمر به حفظ سلامت و کنترل دیابت کمک می‌کند. بررسی روزانه وضعیت پاها به دلیل نوروپاتی دیابتی که منجر به زخم، تاول یا ترک خوردگی پا می‌شود، نیز جز برنامه روزمره فرد دیابتی است. در کنار این موارد خواب منظم و دوری از اضطراب نیز تأثیر مثبتی در کنترل قند خون و جلوگیری از عوارض ناشی از پیشروی این بیماری داشته و سفری آرام خواهید داشت.
بیمار دیابتی هنگام سفر چه وسایلی را باید همراه خود داشته باشد؟
در ساک مسافر مبتلا به دیابت، قرار دادن وسایل زیر نیز ضروری است.
- دارو
- قلم انسولین به همراه کیف هوشمند حمل انسولین
- دستگاه تست قند خون
- خوراکی شیرین برای استفاده در مواقع اضطراری افت قند خون
کیف هوشمند حمل انسولین
در سفر به مناطق گرم، مثل سفر به کربلا برای پیاده‌روی اربعین، توجه داشته باشید دمای بالای محیط، به داروی انسولین آسیب می‌زند.
انسولین از حساس‌ترین داروها به دما و دارویی است که شرایط نگهداری خاص دارد. انسولین به تغییرات دمایی حساس بوده و این تغییرات باعث کاهش اثر بخشی و یا بی‌اثر شدن آن می‌شود. انسولین باز نشده باید در دمای 2 تا 8 درجه سانتیگراد نگهداری شود و انسولین باز شده در دمای اتاق (25 تا 30 درجه سانتیگراد) نگهداری شود و دمای آن نباید بالاتر از 30 درجه سانتیگراد برسد زیرا اثربخشی خود را از دست می‌دهد. این در حالی است که دمای شهری مانند کربلا در فصول گرم تا 50 درجه هم می‌رسد و وضعیت نگران کننده‌ای را از حیث سلامت دارو و بیمار به وجود می‌آورد.
کیف هوشمند حمل انسولین حاوی ژل‌هایی است که آب را جذب کرده و تا حدود 48 ساعت انسولین را بین 18 تا 30 درجه سانتیگراد نگه‌می‌دارد. این کیف حاوی دیتا لاگر هوشمند کول‌تگ ایزی است که دمای داروی انسولین شما را به‌صورت پیوسته در خود ذخیره کرده و هر زمان که لازم داشته باشید روند تغییرات دمایی را جهت اطمینان از سلامت دارو به شما نمایش می‌دهد.
رژیم غذایی خاص بیمار دیابتی
فرد مبتلا به دیابت نیاز به مراقبت غذایی داشته و باید روتین غذایی و زندگی سالم مخصوص خود را در طول سفر نیز حفظ کند.
- رعایت رژیم غذایی خاص
- کنترل مصرف کربوهیدرات (مخصوصاً قندهای ساده)
- خوردن وعده‌های منظم و متعادل
- پرهیز از پرخوری یا حذف وعده‌ها
- توجه به شاخص گلیسمی غذاها (GI عددی که نشان می‌دهد یک غذا با چه سرعتی قند خون را بعد از خوردن افزایش می‌دهد)
- اجتناب از نوشیدنی‌های شیرین و غذاهای فراوری‌شده
- مصرف دقیق و به‌موقع داروها (مثلاً متفورمین در دیابت نوع 2)
- در دیابت نوع ۱ یا پیشرفته نوع ۲، نیاز به تزریق انسولین روزانه وجود دارد (گاهی نیاز به تنظیم دوز بر اساس وعده غذایی و فعالیت روزانه است)
فعالیت بدنی سبک و منظم
فعالیت بدنی برای فرد مبتلا به دیابت باید منظم، متعادل و متناسب با شرایط جسمی او باشد. بهترین نوع ورزش، فعالیت‌هایی هستند که ضربان قلب را بالا می‌برند و در عین حال فشار زیادی به بدن وارد نمی‌کنند. حرکت مداوم روزانه مانند راه رفتن سریع، حرکات کششی یا تمرینات ملایم قدرتی باعث کاهش قند خون، افزایش حساسیت بدن به انسولین، بهبود گردش خون و کاهش استرس می‌شود. همچنین فعالیت بدنی به کنترل وزن و سلامت قلب کمک می‌کند. مهم است که فرد دیابتی قبل از ورزش، قند خون خود را بررسی کند و از افت ناگهانی آن جلوگیری نماید.
احساس گرسنگی مداوم در طول سفر
زمانی که شما حتی بعد از خوردن غذا هم گرسنه هستید نشان از اختلال در سیستم بدن شما است. دیابت می‌تواند مکانیسم‌های بدن شما را به اشتباه اندازد و به طور دائم احساس گرسنگی داشته باشید. چرا که بدن، انسولین (هورمونی که به سلول‌های بدن کمک می‌کند تا قند گلوکز را از خون جذب کنند) کافی تولید نکرده پس گلوکز در خون باقی مانده و سلول‌ها انرژی لازم را دریافت نمی‌کنند. پس سلول‌ها برای به دست آوردن انرژی لازم برای عملکرد طبیعی بدن، فرمان غذا خوردن به مغز ارسال کرده و شما همیشه احساس گرسنگی می‌کنید.
پس با مصرف درست داروهای دیابت و پیروی از برنامه غذایی درست، با پرخوری بیش از حد و افراطی بخصوص در سفر که آب و هوا نیز تغییر کرده و ممکن است باعث افزایش اشتها شود، مقابله کنید.
تکرر ادرار در فرد مبتلا به دیابت
تکرر ادرار در بسیاری از بیماری‌ها دیده می‌شود که جز علائم اولیه دیابت هم است. هنگامی که شما مبتلا به دیابت باشید، مازاد گلوکز خون شما باید از طریق کلیه دفع شود که این دفع نیازمند آب است در نتیجه ادرار بیشتر تولید می‌شود. لازم به ذکر است در تکرر ادرار ناشی از دیابت هم حجم و هم دفعات ادرار زیاد است و این عمل می‌تواند نشانه‌ای برای افرادی که نمی‌دانند به دیابت مبتلا هستند باشد.
پس هنگامی که فرد مبتلا به دیابت، با مصرف داروها قند خون خود را کنترل می‌کند میزان و دفعات ادرار آن کم شده اما دفع ادرار به‌صورت طبیعی نمی‌شود. این نکته که در طول سفر فرد مبتلا به دیابت نیاز به دفع متعدد ادرار دارد باید در طول سفر مورد توجه باشد.
آیا فرد مبتلا به دیابت باید زیاد آب بخورد؟
به دلیل فعالیت بیش از حد کلیه برای خارج کردن گلوکز از خون بدن، مایعات مصرفی بدن به‌سرعت پردازش و دفع می‌شود. پس دفع بیشتر مایعات نیازمند مصرف بیشتر آن است. در پایین دلایل مهم آشامیدن آب زیاد آورده شده است:
- حتی اگر قند خون کنترل شود، بدن فرد دیابتی مستعد کم‌آبی است، به‌ویژه در موارد خفیف یا گذرای افزایش قند.
- دیابت ممکن است با افزایش عطش (پُرآبیPolydipsia -) همراه باشد.
- نوشیدن آب کافی به عملکرد کلیه‌ها کمک می‌کند و از خطر آسیب کلیوی در درازمدت جلوگیری می‌کند.
- کم‌آبی می‌تواند قند خون را به طور موقت افزایش دهد (چون غلظت خون بالا می‌رود).
- تشنگی بیش از حد منجر به علائم دیگری مانند خشکی دهان، قرمزی، تورم، حساس شدن لثه‌ها و افزایش خطر ابتلا به عفونت‌های دستگاه ادراری شود.
خشکی پوست
پوست شما به طور طبیعی در فصول مختلف سال، تغییرات زیادی را تجربه کرده و خشکی آب و هوا بر آن تأثیر گذار است. در افراد مبتلا به دیابت بخش زیادی از آب بدن صرف دفع ادرار می‌شود و در نتیجه آب کمتری برای محافظت از پوست باقی می‌ماند که منجر به خشکی، خارش و پوسته‌پوسته شدن آن می‌شود که علاوه بر مصرف آب کافی باید روتین پوستی مخصوص در خانه و مسافرت (مناسب با آب و هوای مکان سفر) برای مقابله با این دست از عوارض جانبی، انجام شود.
در طول سفر انجام کارهای زیر برای افراد مبتلا به دیابت ضروری است
- پایش منظم قند خون: قند خون خود را به خصوص قبل، در حین و بعد از فعالیت بدنی به طور منظم چک کنید (به طور مثال اگر قصد رفتن به پیاده‌روی اربعین را دارید، قبل و بعد از اتمام پیاده روی چندین ساعت قند خون خود را اندازه‌گیری کنید).
- پایش منظم دمای دارو: جهت اطمینان از سلامت و کیفیت اثربخشی دارو استفاده از کیف هوشمند حمل قلم انسولین در طول سفر توصیه می‌شود.
- مصرف کافی کربوهیدرات: قبل و در حین پیاده‌روی، به اندازه کافی کربوهیدرات مصرف کنید تا از افت قند خون جلوگیری شود. میوه، بیسکویت، شکلات، و نوشیدنی‌های ورزشی می‌توانند منابع خوبی برای کربوهیدرات باشند.
- نوشیدن آب به مقدار بالا: به اندازه کافی آب بنوشید در طی پیاده‌روی و فعالین بدنی سنگین، بدن به آب بیشتری نیاز دارد.
- تنظیم دوز انسولین و داروها: در صورت نیاز، دوز انسولین یا سایر داروهای دیابت خود را با مشورت پزشک تنظیم و یا تغییر دهید.
- آگاهی از علائم هیپوگلیسمی (افت قند خون) و هیپرگلیسمی (بالا رفتن قند خون): با علائم هیپوگلیسمی و هیپرگلیسمی آشنا باشید و در صورت مشاهده هرگونه علائم، فوراً اقدامات لازم را انجام دهید. در صورت افت قند خون، از خوراکی‌هایی که باعث جذب سریع قند می‌شوند مانند آب میوه، قرص گلوکز، یا شکلات، استفاده کنید. در سفر از پرخوری زیاد صرف‌نظر کرده و در صورت افزایش قند خون برای تنظیم دوز مناسب داروها، سریعاً به پزشک مراجعه کنید.
- همراه داشتن تجهیزات ضروری: همیشه گلوکز متر، نوارهای تست، انسولین، گلوکاگون و سایر تجهیزات ضروری را همراه داشته باشید. این تجهیزات را در جایی نگهداری کنید که در دسترس باشند و از سرما و رطوبت محافظت شوند. برای سالم نگه‌داشتن قلم انسولین در سفر خود و حفاظت از آن در برابر گرمای هوا آن را در کیف نگهداری انسولین، حمل کنید. این کیف حاوی ژل‌هایی است که آب را در خود جمع کرده و تبخیر آب موجود در دانه‌های ژل سبب خنک نگه‌داشتن قلم انسولین می‌شود.
- اطلاع رسانی به همراهان: به همراهان خود در مورد دیابت خود و نحوه کمک در مواقع اضطراری اطلاع دهید. ترجیحاً به آن‌ها آموزش دهید که چگونه قند خون شما را چک کنند و در صورت نیاز چگونه از گلوکاگون استفاده کنند.
- لباس مناسب: پوشیدن لباس مناسب برای کمک به تنظیم عملکرد طبیعی بدن شما لازم است اگر قصد رفتن به پیاده اربعین را دارید لباس خنک بپوشید تا از تعریق بیش از حد جلوگیری کنید.
- استراحت مناسب و کافی: در طول مسیر به طور منظم استراحت کنید و از فشار آوردن بیش از حد به خود اجتناب کنید.
- توجه به علائم خطرناک: در صورت بروز علائمی مثل سردرد، سرگیجه، تهوع، استفراغ و تنگی نفس، فوراً به پزشک مراجعه کنید.
نتیجه‌گیری
به طور کلی سفر باعث کاهش اضطراب و آرامش افراد می‌شود اما درباره بیماران مبتلا به دیابت عدم رعایت نکات ساده و کوچک ولی بااهمیت سبب آسیب به فرد شده و اطرافیان را نیز درگیر می‌کند. در این مقاله نکات مهمی که باید در سفر اجرا شود بیان شد.
کول‌تگ با ارائه راهکار کیف هوشمند حمل انسولین ، با کنترل و پایش هوشمند دمای انسولین همراه مطمئن شما در گرما، سرما و سفر است.
