ایمنی مواد غذایی
سخنرانی مدیر کل WHO در اجلاس 132 ام:
آب و هوا در حال تغییر است. آنتی‌بیوتیک‌ها شکست می‌خورند. جمعیت جهان روز به روز بزرگ‌تر و پیرتر می‌شود. افزایش بیماری‌های مزمن غیرواگیر بی‌وقفه است. دنیای میکروب‌ها همچنان به ارائه شگفتی ادامه می‌دهد. انتظارات عمومی از مراقبتهای بهداشتی در حال افزایش و بودجه‌ها در حال کاهش است. ریاضت جهانی تقریبا بر تمام مردم حاکم است، هزینه‌ها در حال افزایش است. نابرابری‌های اجتماعی در بدترین سطحی است که در نیم‌قرن گذشته دیده شده است. جنگ و درگیری‌ها زیاد است و به خطر افتادن سلامتی همچنین برای غیرنظامیان که در میانه جنگ نیستند، شدید است.
اراده ما برای تسکین بدبختی انسان قوی است اما با منابع بسیار کم، ظرفیت بسیار کم و کمک‌های ناهماهنگ، بسیار کم‌رنگ می‌شود.
جلسه مشترک FAO و WHO:
سازمان خواربار و کشاورزی ملل متحد (FAO) و سازمان جهانی بهداشت (WHO) از کشورها خواسته‌اند تا استانداردهای بین‌المللی ایمنی و کیفیت موادغذایی را برای حفاظت از سلامت موادغذایی اعمال کنند. استانداردهای واضح، مبتنی بر علم و شناخته شده در جهان، به بازگرداندن اعتماد مصرف‌کننده کمک میکند.
از آن جایی‌که حمل‌ونقل مواد غذایی (از جمله مواد اولیه، خوراک دام و… ) همواره جهانی‌تر می‌شود، حل مشکلات ایمنی مواد غذایی توسط یک کشور بدون همکاری بین‌المللی و یک استراتژی تلفیقی دشوارتر می‌شود.
سخنرانی دکتر گرو هارلم براندتلند مدیرکل وقت WHO:
دکتر گرو هارلم براندتلند (Dr Gro Harlem Brundtland)، مدیرکل وقت سازمان جهانی بهداشت در سخنرانی افتتاحیه خود در نشست کمیسیون Codex Alimentarius (کمیسیونCodex Alimentarius بالاترین نهاد بین المللی در زمینه استانداردهای کیفیت و ایمنی مواد غذایی است. این کمیسیون یک نهاد فرعی از فائو و سازمان جهانی بهداشت است. در حال حاضر 189 کشور عضو دارد) در ژنو: “در دنیای جهانی شده، همه ما در یک دریای میکروبی شنا می‌کنیم”.
دکتر براندتلند از کمیسیون Codex درخواست کرد سیستمهای (مانیتورینگ) مورد استفاده، برای اطمینان از ایمنی موادغذایی و جذب اعتماد مصرف‌کننده باید بهبود یابند و از مزرعه تا میز (farm to table) جداً ارزیابی شوند.
وی افزود: ما باید مردم را درمورد فعالیت‌های کمیسیون Codex بیشتر از قبل آگاه کنیم. با وجود وقایعی که در رسانه‌های جمعی منتشر می‌شود، اکثر مشکلات ایمنی موادغذایی حتی به سیستمهای گزارشی راه پیدا نمی‌کنند.
دستیار مدیرکل FAO هارتویگ دی هان:
دستیار مدیرکل فائو هارتویگ دی هان (Hartwig de Haen) اظهار داشت که آگاهی عمومی از مسائل ایمنی غذا به ویژه در کشورهای توسعه یافته به‌طور چشمگیری افزایش داشته است.
“شیوع متعدد بیماری‌های منتقله از غذا و نیز موجود در بدن حیوانات که به غذای انسان منتقل می‌شود، بشدت افکار عمومی را تحت تاثیر قرار داده است”
او همچنین از دولتها می‌خواهد که نگرانی‌های مصرف‌کننده را جدی بگیرند و آن‌ها را کم اهمیت نکنند و هرچه سریع‌تر استانداردهای Codex را اعمال و اجرا کنند.
سازمان جهانی بهداشت و فائو اعلام کردند که دولتها در سراسر جهان نیاز فوری به ارتقای سیستمهای ایمنی غذایی خود دارند. در بسیاری از کشورهای در حال توسعه، اغلب هیچ سیستم جامعی در حوزه ایمنی موادغذایی وجود ندارد.
برنامه آتی سازمان جهانی بهداشت، با ترکیب رویکردهای پیشگیرانه شامل نظارت، ارزیابی و مدیریت استراتژی، باعث ارتقا و توسعه سیستمهای ایمنی موادغذایی می‌شود.
دی هان ادامه می‌دهد: مردم حق دارند از موادغذایی ایمن و مغذی استفاده کنند. مصرف‌کنندگان مهم‌ترین عوامل در انتخاب موادغذایی را ارزش غذایی، ایمنی و کیفیت مثل طعم و تازگی می‌دانند. فائو به همه این عوامل اهمیت یکسانی می‌دهد. کشاورزان و دیگر تولیدکنندگان موادغذایی در این مسئولیت شریک هستند و فائو برای رسیدن به این هدف حمایت از کشورهای عضو را افزایش داده است.
لزوم استفاده از IoT در زنجیره تامین موادغذایی:
سازمان خواربار و کشاورزی ملل متحد در حال راه‌اندازی یک سیستم اطلاعاتی مبتنی بر اینترنت اشیا (IoT) در مورد ایمنی غذا، سلامت گیاهان و حیوانات، با دیگر آژانس‌ها و شرکای سازمان ملل است و شامل یک سیستم هشدار سریع برای مسائل ایمنی موادغذایی است.
دکتر دی هان تاکید کرد علاوه بر این که همه کشورها باید وارد عمل شوند، به سیستمهای کنترل موادغذایی کارآمد نیاز دارند. دستیابی به غذای سالم و کافی از الزامات سلامت عمومی است. تاکید WHO انجام اقداماتی است که با وجود منابع محدود، سلامت مردم را اولویت قرار دهد و سهم خود در ایمنی موادغذایی را با مدیریت ریسک، ایفا کند.
عناصر سیستمهای غذایی، تغذیه و سلامتی ارتباط پیچیده‌ای باهم دارند:
فناوری‌ها به‌سرعت در حال توسعه و گسترش هستند و برای رفع کمبودهای متعدد ریزمغزی‌ها و کاهش خطر بیماری‌های غیرواگیر مرتبط با رژیم غذایی، فرصت‌های کلیدی را برای مقابله با این چالش بزرگ جهانی ارائه می‌دهند. با انجام این کار، تأثیرات مثبتی بر سیستم غذایی و محیط زیست و درنهایت جمعیت جهانی ایجاد می‌شود.
با رشد چشم‌گیر فناوری در دهه گذشته، پتانسیل زیادی برای تقویت و بهبود ابتکارات و نتایج وجود دارد، به‌ویژه در محیط‌ها و جوامع کم‌منابع که قبلا غیر بهره‌برداری بوده‌اند.
نیاز به الزامات قانونی در ادغام فناوری‌های مدرن با سیستمهای غذایی:
با این‌‌که مطالعات و تحقیقات بسیار کمی درمورد چگونگی استفاده از فناوری‌های دیجیتال سیستمهای غذایی برای بهبود نتایج تغذیه‌ای وجود دارد، از گذشته تلاش‌هایی برای گنجاندن آن در بخش‌های بهداشت، کشاورزی و آموزش انجام گرفته است و ادغام آن در سراسر جهان روبه افزایش است زیرا می‌تواند باعث بهبود اثربخشی و کارایی در کل زنجیره تامین شود.
رسیدن به رویکردی اصولی برای ادغام سیستمهای غذایی و فناوری‌های دیجیتال که با استفاده از قوانین، روش‌های کلیدی و مدیریت صحیح، همراه باشد؛ از طریق جمع‌آوری دادهها و اطلاعات مناسب حاصل می‌شود.
نقش مصرف‌کننده در توسعه فناوری‌های دیجیتال در سیستمهای غذایی:
دولتها و عموم مردم باید به استانداردهای Codex Alimentarius و اطلاعات بروز خطرات ناشی از آفات گیاهی و بیماری‌های حیوانی و همچنین بیماری‌های منتقله از غذا دسترسی داشته باشند.
همچنین باید در مورد لزوم و تاثیر فناوری‌های دیجیتال بر کیفیت غذاها، ارزش غذایی و سلامتی، شواهدی به مصرف کنندگان ارائه شود تا بر دیدگاه و درک مصرف کنندگان تاثیر گذاشته و در نهایت باعث بهبود نتایج تغذیه‌ای شود.
نیاز به مدیریت جامع و مشارکت عمومی برای حل مشکلات زنجیره تامین:
مدیرکل سازمان جهانی بهداشت: جامعه جهانی با مشکلاتی مواجه شده و نیاز مبرمی به تقویت سیستمهای بهداشتی دارد. همان‌طور که از شواهد پیدا است، وسایل و ملزومات بهداشتی در غیاب سیستمهای کارآمد و پایدار، برای ارائه خدمات نتایج سلامتی را بهبود نمی‌بخشد.
سرمایه‌گذاری در زمینه بهداشت ارزشمند است. نظام‌های سلامت، نهادهایی اجتماعی هستند. یک سیستم بهداشتی که به‌درستی کار کند؛ با مدیریت و تامین مالی کافی، به انسجام و ثبات اجتماعی کمک میکند. در دنیایی که بحران‌های جهانی یکی پس از دیگری به‌وجود می‌آیند، انسجام و ثبات اجتماعی، دارایی‌های ارزشمندی هستند. سیستمهای بهداشتی بشدت وابسته به زمینه‌سازی هستند. پیشگیری به مراتب بهترین گزینه است.
با تغییرات سریع در دنیا و پیشرفت روزافزون علم و فناوری، همچنان کاستی‌های متعددی دربخش‌های مختلف حوزه غذا، بهداشت و درمان مشاهده می‌شود. امروزه توجه ویژه به فناوری‌های جدید نیازی مبرم است اما همچنان اهمیت و جایگاهی که لازم است را ندارد.
لزوم استفاده از سیستمهای مانیتورینگ هوشمند شرایط محیطی (دیتالاگرها):
عدم توجه سران کشورها و قوانین حاکم بین‌المللی به کمبود منابع غذایی و پیشروی به سوی خشکسالی و همچنین دورریز میزان هنگفتی از منابع غذا و دارو در اختیار که به دلیل فساد هیچگاه مورد استفاده قرار نگرفته اند؛ خطری جدی برای آینده زمین است.
طبق آمار نوسانات دمایی عامل %80 مشکلات زنجیره سرد و خرابی محصولات است. متاسفانه مانیتورینگ دمایی محصولات، مورد توجه بسیاری قرار نگرفته است و خسارات ناشی از اختلال زنجیره سرد، ادامه‌دار است.
پایش و مانیتورینگ محصولات غذایی از مواد خام و اولیه تا آماده خوردن، نقش اساسی در سلامت جسمی و بهداشت دارد. همچنین که نظارت کامل بر فرایند تولید موادغذایی از وقوع بیماری‌های بالفعل و بالقوه جلوگیری کرده یا آن‌ها را به حداقل می‌رساند. غذایی که اصول بهداشت، در تهیه و تولید و نگهداری آن رعایت نشده است نه تنها نیازی را برطرف نمی‌کند بلکه مشکل آفرین نیز هست و ممکن است صدمات جبران ناپذیری برای سلامت مردم در پی داشته باشد.
در راستای رویکرد رو به جلو برای پیشگیری از مشکلات حوزه ایمنی غذا و مشکلات حوزه مدیریت آن، دیتا‌لاگرهای هوشمند کول‌تگ با مانیتورینگ لحظه به لحظه دما ، رطوبت و گازها کمک شایانی می‌کنند.
منبع: https://www.who.int/
